ĐHQGHN góp phần nâng tầm hợp tác khoa học, giáo dục Việt Nam và Trung Quốc

Việt Nam và Trung Quốc không ngừng tăng cường quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, trong đó lĩnh vực giáo dục - đào tạo đã và đang trở thành một trụ cột quan trọng, đóng vai trò then chốt trong thúc đẩy hiểu biết lẫn nhau và phát triển bền vững. Trong bối cảnh ấy, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) nổi bật như một trung tâm học thuật nòng cốt, đóng vai trò tiên phong trong kết nối học thuật, kiến tạo hợp tác và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao giữa hai quốc gia.

Đáp ứng kỳ vọng lãnh đạo Đảng và Nhà nước trong phát triển hợp tác giáo dục và đào tạo với Trung Quốc

Năm 2025 kỷ niệm 75 năm quan hệ hữu nghị Việt Nam - Trung Quốc, được Tổng Bí thư hai nước thống nhất là Năm Hữu nghị Nhân văn Việt Nam - Trung Quốc. ĐHQGHN được lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam giao nhiệm vụ thực hiện vai trò dẫn dắt trong hệ thống giáo dục quốc dân thông qua đào tạo, bồi dưỡng nhân tài và nghiên cứu chất lượng cao. Lãnh đạo ĐHQGHN luôn coi trọng mối quan hệ với các đối tác Trung Quốc và tin rằng, mối quan hệ này sẽ góp phần quan trọng để ĐHQGHN đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Trong thời gian qua, ĐHQGHN đã ký kết hợp tác với hàng chục cơ sở giáo dục hàng đầu Trung Quốc như: ĐH Thanh Hoa, ĐH Bắc Kinh, ĐH Nam Kinh, ĐH Hạ Môn, ĐH Ma Cao… trong đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, trao đổi cán bộ và sinh viên. Những kết nối hợp tác này không chỉ đặt nền móng cho những sáng kiến chung giữa hai bên mà còn góp phần vào việc đưa hợp tác giáo dục - đào tạo không ngừng đi vào chiều sâu, tương xứng với tổng thể quan hệ hai nước trong giai đoạn hiện nay.

Chiều 14/4/2025, sau buổi hội đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, hai Tổng Bí thư đã chứng kiến trưng bày các văn kiện hợp tác giữa hai nước. Số lượng các văn kiện ký kết nhân chuyến thăm lần này là 46, trong đó ĐHQGHN có 02 văn kiện ký kết với ĐH Thanh Hoa về sáng lập “Mạng lưới Đại học Việt Nam - Trung Quốc” và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực Giáo dục kỹ thuật số (Ảnh: Nhật Bắc)

Hiện nay, số lượng sinh viên Trung Quốc đang theo học tại các đơn vị trong ĐHQGHN là gần 600 sinh viên, trong đó tập trung nhiều tại Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (gần 400 sinh viên), Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (100 sinh viên) và Trường ĐH Ngoại ngữ (gần 70 sinh viên). Hình thức học tập chính là đào tạo ngắn hạn (chiếm gần 50%), đào tạo chính quy, lấy bằng của ĐHQGHN là gần 100 sinh viên, phần còn lại là tham gia các chương trình giao lưu văn hóa và thực tập nghiên cứu sinh.

Các hoạt động hợp tác trao đổi giảng viên, cán bộ với các trường đại học Trung Quốc cũng được triển khai hiệu quả, trong năm qua, có hơn 100 lượt cán bộ, giảng viên Trung Quốc đã tới ĐHQGHN tham gia hoạt động giảng dạy và nâng cao năng lực chuyên môn, cũng như tham dự các hội nghị, hội thảo quốc tế và trao đổi học thuật.

Các đơn vị có thế mạnh về đào tạo ngôn ngữ và văn hóa Trung quốc tại ĐHQGHN như Trường ĐH Ngoại ngữ, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn đã tích cực tổ chức và tham gia các kỳ thi đánh giá năng lực tiếng Trung Quốc (HSK), cũng như tiếp nhận các cán bộ giảng viên Trung Quốc được phái cử tới hỗ trợ công tác giảng dạy tiếng Trung. ĐHQGHN cũng là một trong những cơ sở giáo dục đại học, bên cạnh các chương trình đào tạo bậc đại học và sau đại học, còn có 2 trường phổ thông có đào tạo tiếng Trung Quốc đó là Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ và Trường THCS Ngoại ngữ. Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ có hệ đào tạo chuyên tiếng Trung.

Trong nhiều cuộc tiếp xúc cấp cao giữa Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và Trung Quốc, hợp tác giáo dục và giao lưu nhân dân luôn được xác định là một trong những trụ cột quan trọng của quan hệ song phương. ĐHQGHN là đơn vị tiên phong hiện thực hóa chủ trương này thông qua hàng loạt hoạt động thiết thực với các đối tác Trung Quốc. Đáng chú ý, ĐHQGHN luôn nhận được sự quan tâm, ủng hộ và kỳ vọng của lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam vào những kết quả hợp tác và sáng kiến chung với các cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Trung Quốc.

GS. Bành Lệ Viên, Phu nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và GS. Lê Quân, Giám đốc ĐHQGHN (13/12/2023)

Ngày 13/12/2023, Giáo sư Bành Lệ Viên, Phu nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã có buổi giao lưu với sinh viên ĐHQGHN. Chuyến thăm của GS. Bành Lệ Viên tới ĐHQGHN có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực thúc đẩy hợp tác giáo dục và đào tạo giữa hai nước, đồng thời tạo cơ hội cho các sinh viên được giao lưu, tiếp xúc và tăng cường hiểu biết về mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam - Trung Quốc.

Ngày 13/10/2024, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, Giám đốc ĐHQGHN GS. Lê Quân và Giám đốc ĐH Bắc Kinh GS. Cung Kỳ Hoàng đã trao đổi Bản ghi nhớ hợp tác toàn diện giữa hai đại học nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Lý Cường.

Giám đốc ĐH Bắc Kinh GS. Cung Kỳ Hoàng và Giám đốc ĐHQGHN GS. Lê Quân trao thỏa thuận hợp tác giữa hai đại học dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường và Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính (ngày 13/10/2024)

Ngày 02/03/2025, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Uỷ viên Dự khuyết TW Đảng Cộng sản Trung Quốc, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng ĐH Thanh Hoa Khưu Dũng đã ký kết và trao văn bản thỏa thuận hợp tác về trao đổi sinh viên giữa hai đại học. Theo đó, sinh viên ĐHQGHN tham gia chương trình trao đổi tại ĐH Thanh Hoa và ngược lại, sẽ được miễn toàn bộ học phí và được công nhận tín chỉ tích luỹ được trong thời gian trao đổi. Sinh viên được hỗ trợ tìm kiếm chỗ ở, chăm sóc y tế, các chương trình giao lưu ngôn ngữ và văn hóa.

Nhân chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, ĐHQGHN và ĐH Thanh Hoa đã ký kết biên bản ghi nhớ về việc sáng lập “Mạng lưới Đại học Việt Nam - Trung Quốc” và bản ghi nhớ thể hiện cam kết tăng cường hợp tác trong lĩnh vực Giáo dục kỹ thuật số, cùng giải quyết các cơ hội và thách thức do Trí tuệ nhân tạo (AI) và giáo dục trực tuyến mang lại. Chiều 14/4/2025, sau buổi hội đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, hai Tổng Bí thư đã chứng kiến trưng bày các văn kiện hợp tác giữa hai nước, trong đó ĐHQGHN có 02 văn kiện ký kết với ĐH Thanh Hoa.

Thúc đẩy hợp tác giáo dục Việt Nam - Trung Quốc phát triển thực chất, toàn diện

Trong suốt thời gian qua, ĐHQGHN đã chủ động xây dựng chiến lược hợp tác với Trung Quốc theo hướng thực chất, hiệu quả, gắn kết với yêu cầu phát triển đất nước và nhu cầu hội nhập của hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Các kết quả hợp tác không chỉ tạo thêm nguồn lực, cơ hội phát triển cho sinh viên, giảng viên, mà còn đóng góp vào việc nâng cao năng lực nghiên cứu và ảnh hưởng học thuật của Việt Nam trên bản đồ giáo dục châu Á.

Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Giám đốc ĐH Hạ Môn (Trung Quốc) Trương Tông Ích đã ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác giữa hai bên (29/3/2024)

ĐHQGHN và Đại học Hạ Môn đã thiết lập quan hệ đối tác chặt chẽ thông qua các chương trình đào tạo song bằng (2+2, 3+1), nghiên cứu chung về Đông Nam Á học, Việt Nam học, công nghệ vật liệu, y học cổ truyền và giáo dục thể chất. Ngày 29/3/2024, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân và Giám đốc ĐH Hạ Môn Trương Tông Ích đã ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác giữa hai bên, tạo hành lang pháp lý cho các chương trình phối hợp về đào tạo và nghiên cứu các ngành truyền thống, giao lưu văn hóa, trao đổi cán bộ và sinh viên, đồng tổ chức các hội thảo khoa học, chia sẻ kinh nghiệm về kết nối doanh nghiệp…

ĐHQGHN và Thanh Hoa thiết lập mối quan hệ từ năm 2006. Tháng 8 năm 2024, hai đại học đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác trong nghiên cứu, trao đổi giảng viên và nghiên cứu viên, sinh viên, phối hợp tổ chức các hội thảo, hội nghị học thuật, trao đổi tài liệu trong giáo dục, nghiên cứu, xuất bản và thông tin học thuật. Ngày 02/03/2025, dưới sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ĐHQGHN và ĐH Thanh Hoa đã ký kết và trao văn bản thỏa thuận hợp tác về trao đổi sinh viên. Trong thời gian tới, ĐH Thanh Hoa sẽ hỗ trợ toàn diện ĐHQGHN trong việc tham gia Liên minh MOOC và Giáo dục Trực tuyến toàn cầu, đồng thời hỗ trợ mở rộng mạng lưới giáo dục quốc tế.

Từ các chương trình học bổng thạc sĩ, tiến sĩ, đến các sáng kiến đột phá như hợp tác triển khai chương trình đào tạo thạc sỹ Quản trị điều hành cấp cao Executive MBA (EMBA); tổ chức Hội thảo quốc tế “Giáo dục Đại học Việt Nam - Trung Quốc: Cơ hội và thách thức trong thế kỷ 21 - Kỷ nguyên trí tuệ số” hay việc sáng lập Mạng lưới Đại học Việt Nam - Trung Quốc và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực Giáo dục kỹ thuật số… là những minh chứng rõ nét khẳng định nỗ lực chung của hai cơ sở giáo dục đại học hàng đầu nhằm tăng cường quan hệ hợp tác khoa học và giáo dục giữa hai nước nói chung và giữa các đại học nói riêng.

ĐHQGHN phối hợp với ĐH Thanh Hoa tổ chức Hội thảo quốc tế “Giáo dục Đại học Việt Nam - Trung Quốc: Cơ hội và thách thức trong thế kỷ 21 - Kỷ nguyên trí tuệ số” vào ngày 01/03/2025

Cùng với ký kết hợp tác toàn diện giữa hai đại học, lãnh đạo ĐHQGHN và ĐH Bắc Kinh đã đồng thuận tái khởi động Diễn đàn 4 đại học chủ chốt Đông Á BESETOHA. Việc tái khởi động Diễn đàn BESETOHA gồm 4 đại học hàng đầu Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Qua diễn đàn này, ĐHQGHN, ĐH Bắc Kinh, ĐHQG Seoul và ĐH Tokyo không chỉ thể hiện vai trò, vị thế của mình mà còn tăng cường hợp tác, hỗ trợ trong quá trình phát triển, cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển giao trong các lĩnh vực công nghệ mới, đáp ứng nhu cầu và xu hướng phát triển chung của châu Á và thế giới.

ĐHQGHN cũng đã trở thành thành viên chính thức của Liên minh quốc tế về Phát triển giáo dục - Trí tuệ kỹ thuật số (DI-IDEA) được khởi xướng bởi ĐH Bắc Kinh, chính thức ra mắt ngày 03/11/2023 với sự tham gia của 22 đối tác toàn cầu. Đồng thời, ĐHQGHN đã tham gia các diễn đàn về trí tuệ nhân tạo và vật liệu mới, khẳng định vai trò không chỉ trong giáo dục mà cả trong định hình chính sách công nghệ khu vực.

ĐHQGHN và Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật Goertek Vina ký kết thỏa thuận hợp tác (ngày 22/5/2025)

Ngày 12/6 tới đây, ĐHQGHN phối hợp với Ủy ban Học bổng Trung Quốc (CSC) tổ chức Triển lãm Giáo dục Đại học Trung Quốc với sự tham gia của 28 cơ sở giáo dục đại học uy tín của Trung Quốc. Sự kiện là dịp quan trọng để học sinh, phụ huynh và các trường học tại Việt Nam tiếp cận trực tiếp thông tin về ngành học, chương trình đào tạo, điều kiện xét tuyển và học bổng. Qua đó, triển lãm góp phần tăng cường hiểu biết, thúc đẩy hợp tác giáo dục giữa hai quốc gia và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình hội nhập quốc tế của giáo dục Việt Nam.

Cũng nhân dịp này, ĐHQGHN, ĐH Nam Kinh và Tập đoàn Sunwah sẽ ký văn bản thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, văn hóa và giao lưu thanh niên. Theo đó, ba bên sẽ phối hợp tổ chức chương trình trao đổi sinh viên, giảng viên; phối hợp lên kế hoạch và tổ chức các hội thảo học thuật, diễn đàn và tọa đàm chuyên đề, bao quát các lĩnh vực như khoa học tự nhiên, kỹ thuật công trình, trí tuệ nhân tạo, công nghệ thông tin - truyền thông, môi trường và phát triển bền vững. Ba bên cũng sẽ tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa và học thuật; thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và đổi mới sáng tạo; tăng cường đào tạo năng lực lãnh đạo cho thanh niên…

Để tận dụng tối ưu những ưu thế về tài nguyên giáo dục và thực hành công nghiệp của các bên, thúc đẩy sự trao đổi và hợp tác về giáo dục và văn hóa giữa Trung Quốc và Việt Nam, cùng đào tạo ra những nhân tài có kiến thức chuyên môn và tầm nhìn quốc tế, sau nhiều lần thảo luận và trao đổi về việc triển khai hợp tác giữa Đại học - Đại học - Doanh nghiệp, ĐHQGHN, ĐH Sơn Đông và Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật Goertek Vina đã cùng thống nhất ký kết văn bản thỏa thuận hợp tác. ĐHQGHN, ĐH Sơn Đông và Công ty TNHH Khoa học Kỹ thuật Goertek Vina hướng tới thiết lập mối quan hệ hợp tác lâu dài, ổn định và có chiều sâu, triển khai hợp tác rộng rãi trong các lĩnh vực như đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học, phát triển chương trình đào tạo và chia sẻ tài nguyên, nâng cao sức ảnh hưởng của các bên trong lĩnh vực giáo dục và công nghiệp, đồng thời cung cấp sự hỗ trợ về nguồn nhân lực và trí tuệ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của cả hai nước Trung Quốc và Việt Nam.

Với vai trò là một trong những đại học hàng đầu Việt Nam, ĐHQGHN không chỉ là cầu nối học thuật quan trọng giữa hai quốc gia mà còn là lực lượng tiên phong thúc đẩy hợp tác giáo dục Việt Nam - Trung Quốc phát triển thực chất, toàn diện và bền vững trong kỷ nguyên hội nhập và chuyển đổi số.